Duurzaamheid

Duurzaamheid

De transitie naar een duurzame samenleving is een van dé opgaves van deze tijd. Dit is ook terug te zien in zowel de organisatiestrategie van het UMC Utrecht, waar duurzaamheid een van de zeven versterkers is, als in de strategie en missie van de Universiteit Utrecht, waarin duurzaamheid een belangrijke rol speelt. Binnen de opleiding Geneeskunde willen we graag mee vooroplopen wat betreft de aandacht voor duurzaamheid in de opleiding. 

Wat is deze opgave? uitklapper, klik om te openen

Allereerst gaat het over klimaatverandering en de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen om onder de 2 – liefst 1,5 – graden temperatuurstijging te blijven. 195 landen spraken dit in 2015 af in het Klimaatakkoord van Parijs. Maar, de uitdaging is groter dan alleen klimaatverandering. De zeventien Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties (2015) laten de breedte zien van de sociale, economische en ecologische uitdagingen van dit moment.

De Universiteit Utrecht ziet zichzelf als een publieke instelling die op een thema als duurzaamheid daadwerkelijk kan optreden als veranderaar. Wetenschappers werken binnen de universiteit en ook binnen de alliantie Eindhoven, Wageningen, Universiteit Utrecht en UMC Utrecht (EWUU) aan oplossingen voor de klimaatcrisis en biodiversiteitsverlies. Binnen de alliantie is de zorgsector en daarmee het ‘circulaire ziekenhuis’ een eerste focus.

In het onderwijs wil de Universiteit Utrecht dat iedere student, ongeacht de studierichting, in aanraking komt met duurzaamheidsthema’s. Op deze manier wordt bewustzijn gecreëerd onder studenten, wat zij vervolgens meenemen als ze de maatschappij ingaan. 

Opleiding Geneeskunde uitklapper, klik om te openen

Met deze strategische wind in de rug, willen we binnen de opleiding Geneeskunde graag mee vooroplopen wat betreft aandacht voor duurzaamheid in de opleiding. Het uiteindelijke doel van de opleiding Geneeskunde is het bevorderen van gezondheid. De gezondheidszorg wordt geconfronteerd met de effecten van klimaatverandering op de gezondheid. Oprukkende infectieziekten, hittestress en luchtvervuiling zijn voorbeelden van deze effecten. Daarnaast draagt de zorgsector bij aan milieueffecten en klimaatverandering. Zowel de gezondheidszorg als de farmaceutische sector zijn zeer vervuilende sectoren. In totaal is 4,4% van de wereldwijde CO2-uitstoot toe te schrijven aan de gezondheidszorg. Klimaatverstoring kan dus niet los worden gezien van gezondheid. Sterker nog: het tegengaan van klimaatverandering draagt bij aan het doel van de medische sector om gezondheid te bevorderen.

Binnen de opleiding Geneeskunde is ook de relatie tussen leefstijl en duurzaamheid relevant. Bijvoorbeeld op het gebied van voeding; het consumeren van vlees en zuivel versus plantaardige diëten, of bewegen; in de vorm van de beschikbaarheid van een gezonde fysieke leefomgeving dat bewegen stimuleert.

Duurzaamheid in het onderwijs uitklapper, klik om te openen

Gezien de grote maatschappelijke impact van de klimaatproblematiek en de veelomvattende (interdisciplinaire) oplossingen die nodig zijn, is het van belang dat een geneeskundestudent:

• Bewustzijn en verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelt voor de problemen die spelen op klimaatgebied
• Inzicht krijgt in hoe je als student een bijdrage kan leveren aan verduurzaming vanuit het eigen vakgebied of breder
• Vaardigheden opdoet die bijdragen aan interdisciplinaire samenwerking ten behoeve van deze oplossingen

In de opleiding zouden we meer aandacht willen besteden aan duurzaamheid. We vinden het belangrijk om studenten niet alleen te informeren maar ook te enthousiasmeren over het thema duurzaamheid. Daarom zetten we in op een positieve benadering, met aandacht voor hoop en handelingsperspectief, en waar ruimte is voor reflectie, eventueel in de vorm van onderlinge discussie.

Ondersteuning uitklapper, klik om te openen

Er is een toolkit beschikbaar voor docenten die het thema 'Planetary Health' willen integreren in hun onderwijs en zich willen verdiepen in dit onderwerp. Dit is echter geen volledig overzicht van alle beschikbare literatuur over het onderwerp. Heb je suggesties, aanvullingen of vragen over onderwijsontwikkeling omtrent 'Planetary Health'? Neem dan contact op met Noortje Campman of Mechteld Arnold, beleidsmedewerkers Geneeskunde, via n.campman@umcutrecht.nl of m.m.arnold-3@umcutrecht.nl. 

Ben je geïnteresseerd in het thema duurzaamheid en wil je meer weten over hoe je hier aandacht aan kan besteden in je cursus? Neem contact op met Noortje Campman, beleidsmedewerker Geneeskunde via n.campman@umcutrecht.nl voor meer informatie.